الیاس  کفاش پور

الیاس کفاش پور

(http:// www.elpro.blogsky.com) پنجره ای به روی محققین و پژوهشگران
الیاس  کفاش پور

الیاس کفاش پور

(http:// www.elpro.blogsky.com) پنجره ای به روی محققین و پژوهشگران

خلاصه 8فصل اول کتاب روش تحقیق دکتردلاور

n               نام درس
مقدمات روش تحقیق درعلوم تربیتی

تعداد واحد درسی
3واحد

نام منبع
روش تحقیق درروان شناسی وعلوم تربیتی

مولف
دکترعلی دلاور

n               پژوهش وکنجکاوی از تمایلات طبیعی بشر است وروشهای تحقیق در حقیقت ابزارهای دستیابی به حقیقت هستند. پیشرفت های علمی بشر تا حدودی مرهون روشهای شناختن ودانستن است.

n               هدف کلی این واحد درسی آن است که دانشجویان را به طور مقدماتی باشیوه های تحقیق درعلوم تربیتی وروان شناسی آشنا کند تا آنان بتوانندضمن اینکه بااصول علمی تحقیق آشنامی شوند،یافته های پژوهش درعلوم انسانی را مورد مطالعه قرار دهند.

n               فصل اول

1.بامنابعی که بشر برای حل مسائل بکار برده است ،آشناشود.

2.مراحل ومفروضات روش علمی را بیان کند.

3.دانش تجربی ونظری را بیان کند.

4.نظریه را تعریف کرده ، هدفها وویژگیهای آن را بیان کند.

دانشجو در پایان این فصل باید بتواند:

n               تجربه          طبقه بندی            قابل شمارش ساختن           کشف رابطه ها               نزدیک شدن به حقیقت

n               نظریه عبارت است از مجموعه ای ازروابط درونی ساختها(مفاهیم) ، تعاریف وقضایایی که دیدگاه منظمی ازپدیده ها راازطریق تعیین روابط بین متغیرها به منظور تبیین ، پیش بینی وکنترل پدیده ها مشخص می کند.

n               هدف نهایی و آخرین جنبه از علم ، ساخت نظریه(نظریه پردازی) است یعنی دسترسی به علم نظری.

n               علوم تجربی خام و پالایش نشده است زیرا با پدیده ها به صورت تقریباً انتزاعی (نه تبیین شده وقابل کنترل وآزمایش) برخورد می کند.

n               دانش نظری می تواند طریقه رسیدن به راه حل را کوتاه کند وچون موجب تدوین فرضیه هایی می شود بردانش تجربی برتری دارد.

n               نظریه از طریق ایجاد انگیزه پژوهشی و هدایت پژوهشهای آتی زمینه گسترش دانش را فراهم می کند.رابطه بین نظریه و واقعیت یک رابطه دو جانبه است.

n               علوم تربیتی هنوز در مراحل تجربی قرار دارد وفاقد چهار چوب نظری است.

بیشتر نظریه ها نه استقرایی اند نه قیاسی بلکه ترکیبی از هر دو می باشند.

n               ویژگیهای نظریه علمی:

1.توانایی تبیین حقایق ومشاهدات مربوط به یک مسأله به ساده ترین صورت

2.سازگاری با واقعیتهای مشاهده شده و طبیعت دانش پیشین

3.فراهم ساختن ابزار لازم برای آزمون خود

4.ایجاد انگیزه پژوهش بیشتر در جامعه

n               فصل دوم

پس از مطالعه این فصل دانشجو باید:

1.تعریفی از تحقیق و ویژگیهای آن را بیان کند.

2.مراحل تحقیق را نام ببرد.

3. متغیر وانواع آنرا تعریف کند.

4.ملاحظات اخلاقی تحقیق را ذکر کند.

n               واژه“ تحقیق ” در لغت به معنای درست کردن ، رسیدن ، بررسیدن ، رسیدگی ، بررسی ، پژوهش ، مطالعه ،حقیقت
وواقعیت است.

n               در علوم تربیتی ” تحقیق ” عبارتست از کاربرد روشهای علمی در مطالعه مسائل آموزشی _ تربیتی

n               در مقایسه با روش علمی ، تحقیق (روش تحقیق) دارای فرآیند رسمی تر ، عمیق تر ومنظم تر است(جان بست)

n              
1. کنترل دقیق ، شرطی که مانع تأثیر عوامل مزاحم ونامربوط شده ورعایت آن اعتبار درونی را موجب می شود.
2.نمونه گیری صحیح ، شرطی که یافته های پژوهشی را قابل سبط و تعمیم ساخته  و  رعایت آن اعتبار   بیرونی را  موجب    می شود.

تحقیق دردرست ترین شکل خود واجد دو شرط است:

n              
1.هدف اصلی تحقیق حل یک مسأله یا پاسخگویی به یک سؤال یادستیابی به روابط علت ومعلولی بین متغیرهای پژوهشی است.
2.تحقیق در صدد یافتن قوانین کلی است.
3.تحقیق بر مشاهده و آزمایش تأکید دارد.

ویژگیهای تحقیق(جان بست):

n               4. در تحقیق از ابزارهای اندازه گیری ومشاهده استفاده می شود.
5. در تحقیق از جدیدترین منابع اطلاعاتی (منابع دست اول ) استفاده می شود.
6. در تحقیق هدف خاصی وجود دارد.

n               7. تحقیق مستلزم مهارت در موضوع مورد تحقیق است.
8. تحقیق فعالیتی عینی و منطقی است.
9. تحقیق به منظور پاسخگویی به سؤالاتی بدون پاسخ وجدید است.
10. تحقیق به صبر وشکیبایی ، صداقت ، شهامت و خلاقیت نیاز دارد.
11. وظیفه محقق با تهیه گزارش برای عموم به پایان می رسد.

n               رابطه بین تحقیق و نظریه یک
 رابطه دو جانبه است.

n               مراحل تحقیق(لستروکسی):

1.تدوین مسأله

2.مطالعه منابع

3.انتخاب طرح تحقیق

4.تعیین و تعریف جامعه و غرنه

5.جمع آوری اطلاعات

6.تجزیه و تحلیل اطلاعات

7.بحث و نتیجه گیری

8.تهیه گزارش تحقیق

 متغییر به ویژگیهایی اطلاق می شود که میتوان دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داد.

 

                                                                            

تعاریف عملیاتی (کاربردی ) به تعاریفی گفته می شود که در آن پژوهشگر مجموعه فعالیت هایی را که برای اندازه گیری و یا دستکاری متغییر انجام می دهد مشخص می سازد .

n               پاره ای از ملاحظات اخلاقی در تحقیق به ترتیب اهمیت :

1. عدم مشارکت در پژوهش

2. داشتن اسم مستعار

3.  انتظار پذیرش مسؤلیت به وسیله پژوهشگر

n               فصل سوم

پس از مطالعه این فصل دانشجو باید :

1. فعالیت های لازم برای انتخاب و بیان یک مسأله پژوهشی را بیان کند.

2. ضمن تعریف مسأله ، انواع ، نقش و ملاک های تدوین فرضیه را بیان کند.

اولین فعالیت در هر پژوهش انتخاب مسأله است . به قول جان دیویی ، اولین مرحله ، احساس مشکل می باشد . مسأله یک جمله سؤالی یا استفهامی است که می پرسد چه رابطه ای بین دو یا چند متغییر وجود دارد .

 مسأله باید جدید،روشن ، عینی و محدود باشد .

                                                      

 

                                                      

 

                                                   

 

                                                   

گرچه مسأله یابی یک امردرونی و مشخص است، اما منابع مسائل جنبه بیرونی دارند به شرح زیر :

1. مسائل آموزشی و اجتماعی

2. تجارب تحصیلی و آموزشی

3. مشورت با استادان راهنما

 و....

n               مدلهای ارزشیابی مسأله:

1. امکان پاسخگویی به آن با عنایت به تکنولوژی موجود امکانپذیر باشد.

2. مهم باشدومسأله جدیدی را مطرح کند.

3. متناسب با ویژگیهای پژوهشگر باشد.

n               پژوهشگر پس از انتخاب و تعیین مسأله اقدام به بیان فرضیه پژوهش می کند.فرضیه درحقیقت راه حل پیشنهادی وفرضی
محقق برای حل مسأله است.

یک فرضیه هرگز اثبات یا تکذیب نمی شود بلکه بر اساس اطلاعات جمع آوری شده تأیید یا رد می شود وپس از تأیید درشرایط مختلف آزمایشی به یک اصل یا قانون تبدیل                می شود.

n               فصل چهارم

پس از مطالعه این فصل دانشجو باید:

1. اهداف مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد تحقیق را نام ببرد.

2. با منابع مقدماتی واصلی در حوزه آموزش وپرورش آشنا شود.

3. تدابیر لازم جهت استفاده از منابع را بداند.

n              



 1-  نظام اریک شبکه ای است که درسال 1964متشکل ازبیست مرکز تشکیل شده است وهدف آن گردآوری
ذخیره ونشراطلاعات آموزشی  است.
وهرمرکز مسئولیت گردآوری
ذخیره ونشراطلاعات آموزشی  ویژه ی منطقه خودرادارد.ونتایج تحقیقات آنها بوسیله دونشریه ادواری باعناوین

 1- نمایه نامه نشریه های آموزشی  
 2- پژوهش درآموزش وپرورش  منتشرمی شود.

n               2- نمایه نامه آموزش وپرورش :
  ازسال 1929به طورمنظم چاپ ومنتشرمی شودودارای صدها مقاله چاپ شده درمجلات نشریات وکتابها ی مختلف آموزشی است

n               3- نشریه ادواری چکیده روانشناسی :

یکی دیگرازمنابع مقدماتی زبان انگلیسی است که ماهیانه بوسیله انجمن روان شناسان آمریکا چاپ می شود.دراین نشریه بیش از850مجله ومنابع دیگرآورده شده است  هرشماره این نشریه دارای  16بخش. است وهربخش آن ازموضوعات مختلف روان شناسی بحث می کند

n               4- بررسی تحقیقات آموزش وپرورش :

  این نشریه نیز یکی دیگرازمنابع مقدماتی است که هرچهار ماه یکبارتوسط انجمن پژوهشهای تربیتی آمریکاچاپ می شود..

n               5 - دانشنامه ها :
یکی دیگرازمنابع بسیارمفیدوسودمندی که درهرپژوهشی می توان ازآنها استفاده نموددانشنامه ها هستند  درسال 1728اولین دانشنامه انگلیسی به چاپ رسید وهمین دانشنامه الگویی برای سایردانشنامه هاگردید.امروزه متجاوزاز20نوع دانشنامه برای پژوهشگران وهمچنین توده مردم  چاپ می شودکه معروفترین آنها به شرح ذیل است.

1-5)دانشنامه تعلیم وتربیت :که هر10سال یکبارچاپ می شود و1000مقاله درزمینه آموزش وپرورش دارد.
2-5) دانشنامه آمریکایی: جنبه پژوهشی دارد ودرحوزه های علوم رفتاری حاوی مطالب خوبی است.
3-5) دانشنامه تحقیقات آموزش وپرورش: کلیه پژوهشهای انجام شده درآموزش وپرورش درآن به چاپ می رسد .
4-5) دانشنامه روانشناسی - این دانشنامه شامل دوبخش :
 1- اصطلاحات عمومی روان شناسی که بصورت مختصرتعریف  شده است .
 2- مقالات ی که توسط پژوهشگران برجسته تهیه وتنظیم شده است منتشرمی شود .
 
 5-5) دانشنامه علوم اجتماعی :این منبع که با استفاده ازنظرات ده انجمن تهیه وتنظیم می شودواز16جلدتشکیل شده است وحاوی موضوعات مختلفی مانندمکاتب مختلف  جامعه  شناسی وواژه های معروف درجامعه شناسی آموزش وپرورش  است .

توجه : درزبان فارسی تاکنون دانشنامه ای درزمینه آموزش وپرورش تهیه وتنظیم نشده است امّادرسال 1333موسسه انتشارات فرانکلین اقدام به ترجمه ونشردانشنامه کلمبیا به زبان فارسی نموده است .

.

6- دانشنامه ایران واسلام  : بوسیله موسسه نشرکتاب ترجمه وانتشاریافت.

n              


7-چکیده رساله ها :

نشریه چکیده رساله هاتوسط دانشگاه بین لمللی میکروفیلمها  به صورت میکروفیلم ومعمولی چاپ ومنتشرمی شود.این نشریه شامل375چکیده رساله های دوره دکتری درآمریکا وکانادااست.

n               منابع اینترنتی

1- راهنمای نشریه های روان شناسی :  www.psyckine.org/jornals                                

2-دایرة المعارف روانشناسی:                              www.castersoftware.com

3-نشریه های الکترونیکی                                            www.ebsco.com

4- جامعه روانشناسی شخصیت وروانشناسی اجتماعی              www.spsp.org

5-مشاوره وروانشناسیwww.lesley.edu/facuulty/kholmes/libguides/cphome.htm1

6-منابع مختلف علوم انسانی واجتماعی                         www.proquest.com

  

n               چند پیشنهاد به پژوهشگران جهت کمک به آنها در مطالعه منابع مربوط به موضوع:

1. با جدیدترین منابع شروع کنید.

2. حوزه معینی را تعیین کنید.

3. ابتدا چکیده ها را از طریق منابع مقدماتی مطالعه کنید.

4. یادداشت (فیش)تهیه کنیدومشخصات کامل کتابشناسی را روی هر یک بنویسید.

n               دو نشریه ادواری ERIC به شرح زیر است:

-  نمایه نامه نشریه های ادواری آموزش وپرورش

-  نمایه نامه پژوهش در آموزش وپرورش

n               فصل پنجم

پس از پایان فصل دانشجو باید:

1. جامعه پژوهشی را تعریف کند.

2. ضمن تعریف نمونه گیری ، انواع آن را بیان کند.

3. روشهای بر آورد حجم نمونه را بیان کند.

اولین قدم در نمونه گیری ، تعریف جامعه مورد نظر است وآن عبارت است از اینکه اعضای واقعی یا فرضی که علاقمند هستیم یافته های پژوهش را به آنها تعمیم دهیم.

نمونه گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد ،حوادث یا اشیاء از یک جامعه تعریف شده به عنوان نماینده آن جامعه

مزیت انتخاب یک نمونه از یک جامعه ،جلوگیری از اتلاف وقت وصرفه جویی در منابع مالی است.

خطای نمونه گیری تابع اندازه حجم نمونه است.

n               در شرایط زیر بایستی نمونه را بزرگ انتخاب کرد:

1. وجود متغیرهای کنترل نشده زیاد در تحقیق

2. پیش بینی تفاوت یا همبستگی پایین

3. تقسیم گروه نمونه به زیرگروههای فرعی

4. نامتجانس بودن

5. عدم وجودوسیله پایا برای اندازه گیری متغیروابسته

n               فرمول برآورداندازه نمونه برای مقایسه دو گروه:

n               فرمول برآورد اندازه نمونه برای یک گروه:

در مطالعات همبستگی حجم نمونه حداقل بایستی 30 نفر باشد.

n               فصل ششم

پس از پایان این فصل دانشجو باید:

1. با ماهیت واهداف پژوهش تاریخی آشنا شود.

2. مراحل پژوهش تاریخی را نام ببرید.

3. منابع مدارک تاریخی را بشناسد.

n               انسان تنهاموجودی است که آگاه وعلاقمند به گذشته خویش است.                                                      جیمزتامپسون

n               پژوهش تاریخی ازنظردقت اجرایکی از دشوارترین انواع پژوهش است.

براساس گفته قدمای یونان ، تاریخ عبارت است از پژوهش به منظور باز سازی اتفاقات گذشته ومی توان آنرا شاخه ای ازیادگیری دانست که به مطالعه وثبت گذشته می پردازد.

n               ویژگیهای پژوهش تاریخی :

1. پیچیدگی نسبی اطلاعات

2. گاهی ناقص بودن اطلاعات

3. عدم توانایی در آزمون آنها به صورت آزمایشی وکنترل شرایط

4. نسبی بودن معیارهای تجزیه وتحلیل

n               پژوهش تاریخی را می توان بر اساس ملاکهای زیر طبقه بندی کرد:

1. روش : کارل مارکس ازاین ملاک برای طبقه بندی منابع تاریخی به منظورحمایت ازمفهوم سوسیالیزم به کاربرد.

2.موضوع: ازاین ملاک برای تهیه وتنطیم زندگینامه بزرگان علمی ، مذهبی،تاریخ عقاید و...استفاده شده است.

3. تکنیک:  به این معنی که پژوهش تاریخی متکی براسناد یا آثاروابنیه است.

n               اهداف پژوهش تاریخی:

1- هدف مقدماتی آن بدست آوردن دیدگاه روشنی از زمان حال است.

هرپدیده ای دارای تاریخ است چنانچه مادرصدد شناخت ماهیت آن پدیده هستیم بهتراست با تاریخ آن آشناشویم.

2-  محرک اساسی واصلی پژوهش تاریخی تمایلات وآرزوها ی مورخ دردستیابی به حقایق گذشته است.(اطلاع ازآنچه در گذشته اتفاق افتاده است واینکه چرا انسانها آن زمان اجازه  اتفاق چنین حوادثی راداده اند. )

n               مراحل:

1. تعریف ومحدود کردن مسأله (بعلت اتفاق مسئله درگذشته وازطرفی دسترسی به منابع تاریخی قابل اعتماد نیزمشکل بزرگی است  )

2. صورتبندی کردن فرضیه (پس ازبیان مسئله ازطریق مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق راه حلهایی برای ارائه می دهد.)

3. جمع آوری کردن اطلاعات (جمع آوری اطلاعات  ممکن است ازمطالعه حفاریهای خرابه های باستانی - تعقیب مدارک کهنه مانندکتیبه ها منابع دست نویس-واطلاعات آموزشی بیشترازطریق مطالعه صورت جلسات ویاد داشتها ی روزانه به دست آورد )

4. ارزشیابی اطلاعات ومنابع ( مستلزم دودسته فعالیت است 1- سندینت مدارک ومنابع اطلاعاتی2- ارزشیابی محتوی یاپیامهایی که به وسیله منابع منتقل شده است )

5. تجزیه وتحلیل و نتیجه گیری وارائه گزارش  (باعنایت به فرضیه های تدوین شده صورت می گیرد)

n                 منابع اسنادی

1- نامه ها ویادداشتهای رسمی ، صورت جلسات ، گزارش کمیسیونهای مختلف واسنادقانونی.

2-اسناد مؤسسات ویادداشتهای حقوقی ثبت شده  ،نظیرلیست حضورغیاب وبولتنهای دانشگاهی.

3- خاطرات شخصی ،زندگینامه ، خاطرات روزانه ،کتابهای که منعکس کننده افکاروفلسفه آن است.

منابع دست اول توسط مشاهده واقعی حادثه ارائه شده اند در حالیکه منابع دست دوم از طریق واسطه به پژوهشگر رسیده اند.

n               ملاکهای بررسی اعتباراطلاعات تاریخی

1- اعتبار بیرونی : سندیت مدرک یا اثر مورد ارزشیابی قرار می گیردکه جعلی نباشد.مانند غول کاردیف  1869که اخیراً جعلی بودن آن کشف شده است

2- اعتبار درونی : انگیزه ، تمایلات و محدودیتهای صاحب منبع مورد نظر است.

n               تهیه گزارش

انجام تحقیق تاریخی وتهیه گزارش آن محتاج فضیلت ومرتبه والایی ازفضیلت ودانش است انجام تحقیق وتهیه گزارش آن درهیچ علمی ساده نیست  واین مسئله درپژوهش تاریخی در مقایسه باپژوهشهای دیگر از دشواری بیشتری برخوردار است واین امربستگی زیادی به قدرت خلاقیت ودانش پژوهشگر دارد.

n               ویژگیهای پزوهش تاریخی

1- پیچیدگی نسبی اطلاعات.

2- دربرخی موارد ناقص بودن اطلاعات.

3-عدم توانایی آنهابصورت آزمایشی

4-نسبی بودن معیارهای تجزیه وتحلیل

5-عدم توانایی درکنترل شرایط پژوهشی

n               فصل هفتم

پس از پایان این فصل دانشجو باید:

1. موارد استفاده تحقیق زمینه یابی را نام ببرد.

2. درباره تحقیق پرسشنامه ای توضیح دهد.

3. درباره تحقیق مصاحبه ای توضیح دهد.

تحقیق زمینه یابی در علوم تربیتی به منظور مطالعه شرایط موجود (حال) در رابطه با نیازهای آموزشی بکار    می رود.

n               نکاتی برای ایجاد سهولت در بر قراری ارتباط در پرسشنامه:

1. انتخاب واژه های ساده وجملات روشن و غیر حرفه ای(فنی)

2. عدم بکار گیری واژه ها و سؤالات جهت دار وهدایت کننده

3. مشخص کردن واحدهای اندازه گیری سؤال

ملاک مرجعی یکی از ویژگی های پرسشنامه خوب است و عبارت است از چهارچوبی که پاسخ دهنده برای پاسخگویی به سؤالات به آنها مراجعه می کند مثلاً نظر شما درباره ظاهر معلم تان  چیست؟

n               نکاتی درباره تنظیم پرسشنامه:

1. سؤالات آسان ومهم در ابتدا قرار گیرند.

2. توالی زمانی وموضوعی رعایت شود ، گرچه دومی اهمیت بیشتری دارد.

3. صفحات شماره گذاری شوند.

4. مختصر باشد.

قبل از استفاده از پرسشنامه به صورت نهایی آنرا به صورت آزمایشی اجرا کنید.

مشکل اساسی پژوهش پرسنامه ای ، عودت پاسخ ها است. مهمترین عاملی که در این زمینه مؤثر است ، نامه ارسالی است. می توان نامه پیرو هم نوشت.

عمده ترین محدودیت یا ضعف مصاحبه عبارت است از:ایجاد رابطه عاطفی ودر نتیجه دخالت اظهار نظرهای شخصی مصاحبه گر(تأثیرات پاسخ)

در عین حال ، به دلیل ایجاد کنش متقابل کلامی بین مصاحبه کننده ومصاحبه شونده ،مصاحبه روشی           بی همتاست.

مهمترین امتیاز استفاده از ضبط صوت در جریان مصاحبه عبارت است از مصونیت از عدم انتخاب ناخودآگاه مواردی که با محتوای ذهنی مصاحبه کننده مطابقت ندارد.

n               رعایت چند نکته در مصاحبه:

1. استفاده گهگاه از پرسشهای راهنما در مصاحبه های غیر هدایت شده

2. آگاهی از موضوعات حساس

3. عدم پاسخ مستقیم به سؤالات مصاحبه شونده

4. توجه به خستگی مصاحبه شونده

عمده ترین مشکلی که در کلیه تحقیقات زمینه یابی بایستی مورد توجه قرار گیرد ، مسأله نمونه گیری است.

n               فصل هشتم

دانشجو در پایان فصل باید :

1. ماهیت و ویژگیهای آزمایش و علیت رابیان کند.

2. مراحل تحقیق آزمایشی را نام ببرد.

3. ملاکهای اعتبار درونی و بیرونی را بداند.

آزمایش ،عملی ترین وپیچیده ترین روش پژوهشی است. باید توجه داشت که این روش فقط یکی از

جنبه های روشهای علمی است.

از نظر عملیاتی ، آزمایش عبارت است از مطالعه تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته.  هدف آن استنتاج روابط علیت بین پدیده هایی است که مورد کنترل قرار گرفته اند.

گر چه عنصر اساسی واصلی آزمایش ،کنترل است ولی خطر تضعی یا ساختگی بودن پیش می آید.

n               مراحل روش آزمایشی:

1. انتخاب مسأله

2. مطالعه منابع

3. فرضیه سازی

4. تعاریف عملیاتی

5. تعیین وتعریف جامعه وانتخاب نمونه

6. تنطیم طرح آزمایشی

7. اجرای آزمایش و سپس اندازه گیری متغیر ها

8. تجزیه وتحلیل داده ها

9. نتیجه گیری

10. گزارش

n               متغیرهای مزاحم اعتبار درونی:

1. رخ دادهای همزمان با انجام تحقیق

2. بلوغ روانی و فیزیولوژیکی

3. اجرای پیش آزمون

4. اجرای وسایل اندازه گیری (نحوه اجرا)

5. بازگشتهای آماری

6. تفاوتهای فردی

7. افت آزمودنیها

8.

n               متغیرهای مزاحم اعتبار بیرونی:

اعتبار جامعه به تعمیم نتایج حاصله به آزمودنیهای دیگر و اعتبار محیطی به تعمیم یافته های تحقیق به محیطهای جغرافیایی ویا شرایط آزمایشی دیگر اطلاق می شود.

در شرایطی که کنترل متغیرهای اعتبار درونی بوسیله طرح تحقیق امکانپذیر است ، نمی توان تمامی متغیرهای اعتبار بیرونی را تنها بوسیله طرح کنترل کرد. در نتیجه برای بررسی آنها بایستی به توصیف دقیق متغیرهای مستقل و وابسته پرداخت.

نظرات 1 + ارسال نظر
علی زینلی سه‌شنبه 2 خرداد 1391 ساعت 14:52 http://WWW.ALI11Z.BLOGFA.COM

سلام استاد خسته نباشید...مطالب مفیدی درج نموده اید که بسیار قابل استفاده است .تقریبا سال تحصیلی رو به اتمام است و برای معلمانی چون ما فرصت تنبلی فراهم !دلم میخواد چند اولویت پژوهشی آموزش و پرورش پیدا کنم و تابتان انجام بدم اما به هر جا مراجعه کردم کسی پاسخگو نبود ..

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد